Een goede basis is het halve werk (deel 1) – wakkertijden

Als je zwanger bent krijg je een hoop informatie te verwerken. Het slapen van je baby zit daar helaas niet bij.

Ongeveer de helft van de kinderen tot vier jaar ervaart vroeg of laat problemen met slapen. Door te zorgen voor een goede basis kan een deel van deze problemen voorkomen of in ieder geval flink verkleint worden.

Hoe werkt slapen?

Om te zorgen voor een goede basis, is het belangrijk om te weten hoe het slapen van een baby in zijn werk gaat. Om te beginnen met de slaapcyclus. Elk mens slaapt volgens een cyclus. De cyclus van een baby duurt 40-50 minuten. In een cyclus doorlopen ze de verschillende fases van slaap.

Is je baby wakker? Dan heb je te maken met de wakkertijd. Dit is de tijd dat je baby maximaal wakker kan zijn tussen twee slaapjes door. Deze tijden zijn niet zomaar verzonnen, maar zijn gebasseerd op verschillende onderzoeken.
Een pasgeboren baby slaapt af en aan en heeft een wakkertijd van ongeveer 45 minuten. Langzaam rekt dit op tot zestig minuten en verder naar 90 minuten met twee maanden. Als je je baby langer wakker houdt dan de maximale wakkertijd, werk je oververmoeidheid in de hand. Het is belangrijk om je baby te volgen en te letten op zijn signalen.

Ik hoor vaak van ouders, ‘hij is nog hartstikke actief hij is echt nog niet moe’. Maar wist je dat druk gedrag juist ook een teken is van vermoeidheid?

Slaapsignalen

Er zijn verschillende signalen waaraan je kunt zien dat je baby toe is aan zijn slaapje. Enkele voorbeelden:

• wrijven in de oogjes
• jengelen/huilen
• hangerig worden
• wegkijken
• gapen
• maar dus ook druk worden

Het ritme van een baby

Slapen – eten – spelen/wakker en dan begint het weer van voor af aan. Dat is het ritme voor een baby. Je baby gaat slapen, als hij wakker wordt geef je hem een voeding, daarna is er even tijd om te ‘spelen’. Aan het einde van de wakkertijd breng gaat je baby weer slapen. Hoe lang je baby slaapt verschilt per baby. Waar het ene kindje een slaapkopje is en echt wakker gemaakt moet worden voor de voedingen, slaapt de andere baby elke keer maar één cyclus. Het is allebei goed. Wat voor jou als moeder vooral belangrijk is om in de gaten te houden is de wakkertijd en ervoor te zorgen dat je daar niet overheen gaat.

Wakkertijden per leeftijd

Hoe ouder een baby wordt, hoe langer hij wakker kan zijn tussen twee slaapjes in. Dit zijn de wakkertijden voor jouw baby:

0-2 weken: Slaapt af en aan met een wakkertijd van maximaal 45 minuten
0-2 maanden: De wakkertijd rekt langzaam op naar 60 minuten en vervolgens naar 90 minuten met twee maanden
2-4 maanden: Je baby heeft nu een maximale wakkertijd van 90 minuten. Overdag zal hij ongeveer 4-6 slaapjes doen
4-6 maanden: Met vier maanden vindt er een slaapregressie plaats en blijf je vast houden aan de 90 minuten
6-8 maanden: Het ritme verandert naar 2-90-90-(90-)-3. Dit betekent dat je baby na wakker worden ongeveer 2 uur wakker kan zijn, tussen zijn slaapjes in geldt een wakkertijd van 90 minuten en voor de nacht houd je maximaal 3 uur aan. In het begin zul je merken dat die drie uur nog wel erg lang is en kun je dus prima eerder in bed leggen. Belangrijk vanaf deze leeftijd is om na 17 uur geen dutje meer te doen.
8-12 maanden: Na de slaapregressie met acht maanden verandert het ritme weer naar een 2-3-4 ritme (met als tussen ritme 2-3-3-3). Nu zie je dat je baby al veel langer wakker kan zijn, namelijk 2, 3 en 4 uur tussen de slaapjes. Vanaf nu zal er ook steeds meer een regelmaat in de dag komen.

Oververmoeidheid

Een van de veel voorkomende slaapproblemen die ik zie is oververmoeidheid. Dit is een probleem die snel om de hoek kan komen kijken. En in tegenstelling tot wat je misschien zou denken, zorgt oververmoeidheid ervoor dat er slechter geslapen wordt. Er komt mee onrust. Oververmoeidheid kun je voorkomen door je baby te volgen en te letten op de wakkertijden. Is je kindje toch oververmoeid? Houd je dan weer strak aan het ritme om de oververmoeidheid weg te werken.

Hoe herken je oververmoeidheid?

Een van de meest gehoorde signalen zijn alertheid. Een baby die heel alert is, en alles wil volgen, lijkt heel leuk. Maar het kan heel goed zijn dat deze baby juist oververmoeid is. Alertheid is dus een van de signalen. Daarnaast zul je merken dat een baby die oververmoeid is, minder prikkels kan verwerken, kortere slaapjes doet, moeite heeft met inslapen en wordt er onrustiger geslapen.

Dus een goede basis begint bij het snappen van hoe slapen werkt en het volgen van het juiste ritme. Daarnaast zijn slaapassociaties belangrijk. Hierover lees je de volgende keer meer.