Onvoorwaardelijk ouderschap, wat is het nou?

Onvoorwaardelijk ouderschap dat doet ieder ouder toch? Zou je kunnen denken? Elke ouder houdt immer onvoorwaardelijk van zijn kind, niet?! Toch kunnen ouders onvoorwaardelijk van hun kind houden, terwijl het kind zich niet gezien voelt. Het is een manier van opvoeden wat om bewustwording vraagt.

Wat is onvoorwaardelijk ouderschap?

Ik zelf leerde onvoorwaardelijk ouderschap kennen door het boek ‘Onvoorwaardelijk ouderschap, van belonen en straffen naar liefde & redelijkheid’ van Alfie Kohn. Een pleidooi voor kindgericht opvoeden.

Onvoorwaardelijk ouderschap komt tot uiten in de thema’s straffen en belonen. Of beter gezegd. In het NIET straffen en belonen.

Straffen volgens Alfie Kohn

Kohn is van mening dat straffen vooral een vorm van macht is dat kinderen tijdelijk onthoud van liefde. Op de gang of kind apart zetten. Kind naar de kamer sturen. Het zijn wellicht herkenbare voorbeelden.

De vraag is of dit echt help. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit van niet. Sterker nog, kinderen voelen ze vaker onbegrepen en leren dat macht iets is waarmee ze hun zin door krijgen. Het is heel gek dat als een kind worstelt met gevoelens, gedrag dat we het niet helpen, maar straffen!

In een reel op Instagram zei ik dit:

View this post on Instagram

A post shared by Nikki Rasing (@contakidsikki)

Als een kind gaat lopen. Dan doen we het voor, helpen we het en geven we het vertrouwen.
Als een kind gaat fietsen. Dan doen we het voor, helpen we het en geven we het vertrouwen.
Als een kind gaat schrijven. Dan doen we het voor, helpen we het en geven we het vertrouwen.
Als een kind vervelend doet, kijken we niet wat we voor hebben gedaan en straffen we het??!

Straffen ‘werkt’ nog als een kind klein is. Het is sneller onder de indruk en is meer afhankelijk. Dat kleine kindje wordt daarna een puber. Als jullie band gebaseerd is op die macht, kan je je wellicht voorstellen, dat als hij stiekem heeft gedronken. Deze puber jou dat echt niet gaat vertellen. Dan krijgt ie straf. Straffen draagt daarom niet bij aan de vertrouwensband.

Kinderen moeten de veiligheid voelen om fouten te maken, iets verkeerds te doen, zonder het gevoel te hebben bang voor je te zijn.

Gedrag heeft betekenis

Ik ga er zelf van uit dat kinderen nooit expres vervelend doen. Wij volwassenen begrijpen het alleen niet en geven niet de ondersteuning waardoor het gedrag stopt. Dus vervelend gedrag is in mijn ogen onbegrepen gedrag. Als je het op deze manier kan benaderen, ga je anders naar het kind kijken. Waar zit ie in de ontwikkeling? Wat heeft ie nodig? Wat heb ik voorgeleefd?

Hierbij kijk ik altijd naar de lichaamstaal van het kind. Door mijn achtergrond als dansers zie ik het gevoel van het kind in lichaamstaal terug komen. Zie ik waar de motoriek hapert en/of een kind zelfvertrouwen heeft. Jonge kinderen kunnen namelijk niet alles in woorden uitdrukken, maar ze laten het wel zien in hun (niet) bewegen. Het is aan ons volwassenen omdat te vertalen. Zodat je kan aanbieden wat je kind nodig heeft. Waardoor het ‘vervelende’ gedrag stopt en het kind zich gezien en gesteund voelt.

Hoe zit het dan met belonen volgens Alfie Kohn?

Als eerste is goed om te weten wat belonen is. Volgens Kohn is elke vorm van prijzen, een beloning.
Zoals:
“Goed zo” zeggen omdat het kind…
Stickers uitdelen omdat het kind..
Gejuich omdat het kind..
Een rapport cijfer geven omdat het kind..
Kadootje laten uitkiezen omdat het kind..

Aan belonen hangt een voorwaarde. Omdat het kind… gewonnen heeft met voetbal. Op het potje kan plassen. Kan lopen. Hoog cijfer heeft. Zijn koekje heeft gedeeld.

Vaak is het juist bemoedigd bedoelt. Maar een kind weet donders goed de keren dat er niet gejuicht werd. Mama teleurgesteld was over die natte broek. Er niet een “goed zo’ kwam toen het koekje helemaal zelf werd opgegeten.

Door het belonen laten we zien wat we vooral wel willen zien. Tegelijkertijd maak het dat kinderen gefixeerd raken op die beloning. Oftewel het resultaat.

Het kind dat elke keer te horen krijgt “Wat lief dat jij je koekje deelt. Ik ben trots op jou” op momenten dat ie zijn koekje deelt. Zal zonder ouder minder snel zijn koekje delen. Het gaat immers hem niet (meer) om het plezier van delen, maar om die beloning. De “Goed zo”!

Hetzelfde geldt voor studenten. Ze nemen de makkelijkste leerroute, zodat de kans op fouten minimaal is, zodat ze een hoog cijfer krijgen.

Wat doet belonen met het leerplezier? Kan je jezelf afvragen.

Het leerplezier verdwijnt

Door dit straf en beloningssysteem zitten we in een goed en fout systeem. Wat mij betreft geen veilige omgeving om fouten in te maken, te ontdekken, plezier te hebben en op die manier te leren.

Voorbeeld: In de klas heb je 2 kinderen. Het ene kind doet kei hard zijn best en haalt net een 5,8 voor rekenen. Zijn klasgenoot die makkelijk rekent, haalt zonder te leren een 9.

Wat gebeurd hier?

Het kind dat hard heeft gewerkt krijgt een lagere waardering dan de leerling die er minder voor heeft gewerkt! Wat doet dit voor het zelfvertrouwen voor het kind dat een 5,8 haalde? Of voor al die kindjes die iets moeilijk vinden, wat trager zijn? Wat doet dit voor en met het zelfvertrouwen?

Als alleen het resultaat telt en het niet uitmaakt hoe hard je werkt, dan durf je geen fouten te maken. Het gaat immers om het resultaat, niet het proces. Tadaa: Faalangst is geboren!

Wat zijn alternatieven voor ‘belonen’?

Kort gezegd: Vragen en vertellen wat je ziet in plaats van belonen met stickers of een “goed zo”

Voorbeelden als alternatieven voor ‘Goed zo’:

“Waarom is deze tekening voor mij?”
“Wat heb je getekend, en waarmee?”
“Ik zie dat je de tafel voor mij hebt gedekt. Hierdoor kan ik even 2 minuten zitten”
“Je hebt op het potje geplast, je wordt steeds groter, straks hoef je geen luier meer aan”
“Ik zie dat jij je koekje hebt gedeeld terwijl dat niet hoefde, waarom wilde je het graag delen?”
“Ik zag dat je net viel, maar je probeerde het opnieuw en het lukte net wel. Ik zag hoe trots jij was”
“Gelukt!”

Op deze manier voelt het kind zich gezien. Tegelijkertijd nodig je het kind uit om bewust te worden waarom ie doet wat ie doet. En welk gevoel hij ervan krijgt. Oftewel de innerlijke motivatie. Dit leidt vaak ook nog eens tot leuke gesprekjes met je kind. Alles zonder waarde oordeel!

Plezier is het grootste goed

Kinderen leren van nature en hebben de drive om te ontdekken. Het enige wat ze daarvoor nodig hebben is plezier. Als je in iets plezier hebt kan je ook tegen een teleurstelling.

Plezier wordt soms verward met vermaak en iets leuk vinden. Wat niet altijd hetzelfde is. Een filmpje kijken is leuk, maar is eenrichtingsverkeer. Plezier is tweerichtingsverkeer. Een kind dat plezier heeft in wat ie doet gaat ‘problemen’ niet uit de weg en gaat ze aan.

Een kind dat plezier heeft in het stapelen van blokken, zal teleurgesteld zijn als de blokkentoren omvalt, maar het weerhoudt hem niet om het (later) nog eens te proberen. Gewoon omdat ie er plezier in heeft!

Beste tip met dit alles is om het voor te leven. Heb ook plezier in het proces en ben niet alleen gefocust op het eind resultaat. Beoordeel je zelf niet op je fouten, maar wordt verliefd op het leerproces!

Meer weten over lichaamstaal van kinderen en ontdekken hoe je puur plezier kan beleven? Check dan mijn website www.ikki.nl of volg me op Instagram @Contakidsikki

Even voorstellen

Als (oud) danseres ken ik de schaduwzijde van belonen. Juist daarom is vertrouwen voor mij zo’n belangrijk thema. Dit vertrouwen kan je terug zien in lichaamstaal. Net zoals andere gevoelens. De maatschappij lijkt soms zo bezig te zijn met niveaus, en het cognitieve stuk. Het levert frustratie, onzekerheid en faalangst op. Zonde want leren moet vooral plezier zijn en zelfvertrouwen opleveren. In mijn lessen been ik niet resultaatgericht, maar kijk ik naar plezier en (zelf)vertrouwen.

#onvoorwaardlijkouderschap#natuurlijkouderschap#spelendleren#peuter#kleuter#ouderzijn#mamazijn#moederschap#bewustouderschap#vrijeschool#kleuterwereld